Wednesday 5 December 2007

Γνησιότητα

Σου προτείνω μια στάση μέσα στον κόσμο, που θα ήταν ίσως δυνατό να την ονομάσει κανείς ηθική της γνησιότητας. Έχεις ανάγκη, στη ζωή σου, από μιαν αξία ανώτερη από τις άλλες, μιαν αξία γνώμονα, μιαν αξία πυξίδα, στην οποία να αναφέρεται κάθε σου εκδήλωση, απόφαση, κρίση, πράξη. Η αξία αυτή, η πιο ωραία σου λέξη, σου προτείνω να είναι η γνησιότητα.

Να είσαι γνήσιος, αληθινός, ακέραιος, ίσιος, σε ό,τι αισθάνεσαι, λες και πράττεις, στον έρωτα, στη φιλία, στην κοινωνική σου δράση – απέναντι σε φίλους κι εχθρούς και, πρώτα πρώτα, απέναντι στον εαυτό σου. Να βαθμολογείς τους ανθρώπους ανάλογα με την ειλικρίνειά τους. Να περιφρονείς ό,τι είναι υποκρισία, κρυψίνοια, διπροσωπία, πανουργία – να τα μισήσεις και να τα απορρίψεις, μια και καλή. Να μην παίζεις με τη ζωή, τα αισθήματα, την πίστη ενός άλλου ανθρώπου∙ να μην καταδέχεσαι να απατήσεις. Να νιώθεις πως απατώντας, κλέβοντας στο παιχνίδι της ζωής, θίγεις κυρίως εσένα, ρίχνεις την προσωπικότητά σου και δεν είσαι πια ικανός να εκτιμήσεις τον εαυτό σου. Να σέβεσαι τον άλλον, να προσπαθείς να τον καταλάβεις∙ να τον βοηθάς, αν αυτό περνά από το χέρι σου. Συχνά, η ζωή μας έχει ν’ αντιμετωπίσει δύσκολα διλήμματα που, μονάχα με πολλή αμοιβαία κατανόηση και βοήθεια, μπορούμε να τα λύσουμε και να τα ξεπεράσουμε. Να μην απαρνιέσαι τα δικαιώματά σου στη ζωή, μα να μη ξεχνάς και τα δικαιώματα του άλλου που βρέθηκε μπερδεμένος μαζί σου. Θα δεις, με τον καιρό, ότι πάντα έχουν κι οι δικές του πράξεις κάποια ψυχολογική δικαίωση. Κι ακόμα, θα σου έλεγα να μη διστάζεις ποτέ να παραδέχεσαι, εκ των προτέρων, ότι κάθε άνθρωπος που σου τυχαίνει στο δρόμο σου είναι τίμιος και ειλικρινής σαν κι εσένα, εκτός μονάχα αν σου δοθούν συγκεκριμένες αποδείξεις για το αντίθετο. Να εμπιστεύεσαι, να είσαι γενναιόδωρος στα αισθήματά σου, να μη λυπάσαι να χαρίζεις το περίσσεμα της καρδιάς σου σ’ όποιον το χρειάζεται. Αν σε γελάσουν, αν σε απογοητέψουν, φύγε και προσπάθησε να μην το συλλογίζεσαι πια. Γύρισε το φύλλο, ξανάρχισε από την αρχή. Ποτέ μην απελπίζεσαι. Ο κόσμος είναι μεγάλος, η ζωή αστείρευτη κι ο άνθρωπος, κατά βάθος, καλός. Κάποιος, κάπου αλλού, σε προσμένει για να σε πιστέψει σαν θεό.

Γιώργος Θεοτοκάς,
«Προβλήματα του καιρού μας»,
Αθήνα, 1956

14 comments:

moukelis said...

Γυ γυ γυρισε!Που ήσουν τόσο καιρό,μας έλειψες!
Ωραίο το κειμενο του Θεοτοκά,και παρόλο που είδα από κάτω ότι χρονολογείται από το 1956,ακόμα το θέμα που πραγματεύεται παραμένει ένα από τα "Προβλήματα του καιρού μας".

s_k said...

απολαυση να το διαβαζεις.

Grigsgr said...

Κάτι έγινε για να το έβγαλες εσύ το κείμενο αυτό στο ιστολόγιό σου.
Τι όμως; Τι είναι αυτό που σε έκανε να ξεχωρίσεις αυτό το κείμενο;

nakupenda said...

Μας το μοίρασε στη σχολη η καθηγητρια που μας κάνει Έμερσον και είχα μείνει μισή ώρα ακούνητη αγέλαστη αμίλητη και το διάβαζα ξανά και ξανά και ξανά...
Είναι η ιδανική απάντηση σε όσους/α μάς προσβάλλουν, στις στιγμές αμφισβητησης του εαυτού μας και γενικώς νομίζω αποτελεί ένα τέλειο "οδηγό για να ζεις", παρόλο που δεν πιστεύω σε "οδηγούς".

Ελπίζω να βρείτε κάτι που να σας εκφράζει μέσα σ'αυτό το σύντομο αλλά ιδιαίτερα περιεκτικό κειμενάκι :)

Σοφία said...

Πολύ ωραίο κείμενο, και εξαιρετικά ταιριαστή η φωτογραφία που το συνοδεύει. Καλώς επέστρεψες!

Caesar said...

Πάντα το γνήσιο έχει μεγαλύτερη αξία, όχι μόνο σε αντικείμενα αλλά, όπως γράφει και ο Γ.Θ. στα ανθρώπινα συναισθήματα & συμπεριφορές;)
Το πώς θα το ανακαλύψουμε όμως, είναι κάπως δύσκολο κι επίπονο, αλλά μάλλον αξίζει τον κόπο :)

ΥΓ:πάρα πολύ καλή η επιλογή του κειμένου σου !

par...alogos said...

Εγώ διαφωνώ στο σύνολο του κειμένου, εκτός από το σημείο που λέει ότι τα δικαιώματα σου σταματούν εκεί που αρχίζουν τα δικαιώματα του άλλου.
Έχει πιάσει το ζήτημα από εντελώς λάθος οπτική γωνία, δίνοντας κατευθύνσεις που, για μένα τουλάχιστον, θα έκαναν την ζωή μου [και των γύρω μου ταυτόχρονα] πληκτική και ανούσια (κατά βάση).
Anyway, επειδή όμως βλέπω ότι θα με κράξετε λιγάκι, δεν το επεκτείνω περαιτέρω. Απλά να πω το ότι διαφωνώ δεν σημαίνει ακριβώς ότι υποστηρίζω τα αντίθετα από αυτά που λέει. Απλώς μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία...
Αυτάααααα....
Την καλησπέρα μου!!!

nakupenda said...

Ο par...alogos ξαναχτύπησε!! Ήμουν σίγουρη ότι δε θα σου άρεσε, αλλά αν με ρωτήσεις γιατί δεν ξέρω να σου πω...

Σε παρακαλώ εξήγησέ μας, γιατί θεωρείς λάθος την οπτική γωνία του Γ.Θ.
Πληκτική και ανούσια η ζωή χωρίς γνήσια έκφραση συναισθημάτων; Και στη θέση τους τι; Ίντριγκες;; :Ρ

par...alogos said...

Καλά το πας... Αν σκεφτείς λίγο ακόμα θα σκεφτείς και άλλα.
Οι ίντριγκες όντως είναι ζωτικό στοιχείο της ζωής. Πόσο μίζερη θα ήταν χωρίς αυτές. Απορώ!!! Μπορείς να προσθέσεις τα ψέματα και πολλά άλλα, αλλά να μην φεύγεις σε σκοτεινά μονοπάτια...
[στο σχολείο είχα μαλώσει στο μάθημα των θρησκευτικών γιατί είχα διατυπώσει ότι οι "αμαρτίες" που προσπαθεί η εκκλησία να περάσει στον άνθρωπο ως κάτι κακό, κατά βάθος είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και η εφαρμογή τους μπορεί να επιφέρουν πολύ ευτυχέστερες στιγμές σε ανθρώπους που αξίζουν, π.χ. το κλέψιμο ενός φτωχού που πεθαίνει από έναν μεγιστάνα μόνο ευτυχισμένα συναισθήματα μου φέρνει.]

Η γνήσια έκφραση των συναισθημάτων και η πλήρης αλήθεια μπορεί να φέρει καταστροφικά αποτελέσματα σε πολλούς και διάφορους. Και πάλι λέω ότι αυτό εξαρτάται. Δεν σημαίνει ότι το ψέμα έχει μόνο θετικά και η αλήθεια αρνητικά. Αλίμονο.

*υπάρχει επιστημονική μελέτη επί των θεμάτων αυτών. Για παράδειγμα, το πως η απόκρυψη της αλήθειας μπορεί να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Αν έχεις κουράγιο να διαβάσεις κάποια μαθηματικά έχω κάνει την ανάλυση μου εδώ:
http://dkanou.blogspot.com/2007/07/blog-post_689.html

par...alogos said...

Και στο ερώτημα σου, πως ήσουν σίγουρη ότι δεν θα μου αρέσει;
Γιατί και σένα κατά βάθος δεν σου "αρέσει" (σε εισαγωγικά). Διότι τα λεγόμενα του είναι ουτοπικά.
[τώρα θα κάνω μια εντελώς λανθασμένη παρομοίωση, αλλά για αυτό είμαι par...alogos]
Σκέψου του σαν ένα κείμενο που σου προτείνει ως κατάλληλο σύστημα τον υπαρκτό σοσιαλισμό. Τι ωραίο σύστημα ε; Ισότητα των πάντων. Κι όμως κατέρρευσε και υπήρξε και εφιαλτικός για την πλειονότητα των ανθρώπων που τον έζησαν. Όχι γιατί δεν ήταν ένα δίκαιο σύστημα, θεωρητικά, αλλά γιατί δεν ήταν εφαρμόσιμο. [μα δεν είχαν σκεφτεί ότι σε ένα σύστημα ισορροπίας πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα παρεκκλίνει από την ισορροπία ώστε να μεγιστοποιήσει το "κέρδος" του σε σχέση με τους άλλους, παράγοντας έτσι μια νέα λιγότερο δικαιότερη κοινωνία;] Κι όταν προσπαθείς να εφαρμόσεις κάτι μη-εφαρμόσιμο τότε είναι τόσο μίζερο και επικίνδυνο όσο το να εφαρμόσεις το ακριβώς αντίθετο.
Έτσι και σε αυτό το κείμενο. Τι πάει να πει γνησιότητα; Τι πάει να πει αληθινός;
Πάντα αρνιόμουν να ακολουθήσω de facto συμβουλευτικά κείμενα τέτοιου είδους. Δεν γίνεται να αναφέρεσαι σε όλους τους ανθρώπους το ίδιο. Ο καθένας ζει διαφορετικές παραστάσεις. Και η ζωή δεν είναι ένας κόσμος με καθορισμένο status quo στους κανόνες. Τότε δεν θα είχαμε νόημα ύπαρξης. Το να μισείς, τα να αγαπάς, το να βοηθάς, το να μη βοηθάς, κτλ κτλ είναι ένα παίγνιο που πρέπει να παίξεις στην ζωή σου. Το τι θα κάνεις είναι δικό σου ζήτημα. Αρκεί να σέβεσαι τα θεμελιώδη δικαιώματα του άλλου. Το δικαίωμα του στη ζωή για παράδειγμα[κι αυτό πάλι είναι θέμα ορισμού]. [Επειδή όμως και αυτό είναι κάτι ουτοπικό, αφήνεται ως hw του καθενός τι πρέπει να κάνει και τι όχι. Ίσως το να παραβαίνεις τους νόμους (θεσπισμένους) που και που ίσως φέρνει πίσω τις ισορροπίες που χάθηκαν στον δρόμο από παρεκκλίνοντες]

ΤΩΡΑ, ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΕΙΠΑ είναι μεγάλες μαλακίες [απορώ να τα πιστεύω κι εγώ], οπότε μην μπείτε στον κόπο ούτε να τα σχολιάσετε. Απλά απορρίπτονται!!!

Anonymous said...

Καταπληκτικό κείμενο. Θα σου ζητήσω την άδεια κάποια φορά να το αναρτήσω και εγώ.

nakupenda said...

paraloge ήξερα ότι δε θα σου άρεσε γιατί νομίζω σ'αρέσουν τα δύσκολα, αλλά όχι τα ουτοπικά... Ίσως να πέφτω κι έξω, αλλιώς τι παράλογος θα ήσουν όπως λες.. ;)
Εννοείται δεν ακολουθούμε τίποτα de facto, διότι προφανώς δεν είναι εφαρμοσιμο, αλλά αυτά που λέει περί απόρριψης κάθε μορφής διπροσωπίας και προσπάθειας να βοηθήσουμε τους γύρω μας, δεν είναι και ασχημα... (με έχουν επηρεάσει οι γιορτές άραγε; :Ρ)
Μ'αρεσε η παρομοίωση σου πάντως, αν και κάπως υπερβολική! Δε πάμε να κάνουμε όλον το κόσμο καλύτερο με τέτοιες σκέψεις, εστω όμως τον εαυτό μας ......

Pussy δε χρειάζεσαι την άδειά μου, του Θεοτοκά ήταν το κείμενο, όποτε θες το ανεβάζεις.


***

Anonymous said...

Ωραίο κειμενάκι. Καλό είναι να αναφέρονται δύσκολες και σπάνιες λέξεις, όπως η γνησιότητα, η τιμιότητα, ή η ειλικρίνια, συχνότερα.. Για να μαθαίνουν οι νέοι και να θυμούνται οι παλιοί...

Σημαντικότερη πρόταση, κατ'εμέ: "Γύρισε το φύλλο, ξανάρχισε από την αρχή"... Ή όπως μ'αρέσει να λέω "ότι αρχίζει, τελειώνει, κι έτσι προχωράω κι εγώ παρακάτω" :)

Α, και καλό χειμώνα Έυα :) Ελπίζω να έχει χιόνια φέτος...

Klearchos said...

Νωρίς δεν το έκλεισες το μπλογκ για τις γιορτές;

Σου εύχομαι να περάσεις καλά και να έχεις ό,τι επιθυμείς από το νέο έτος!!